Digitale data dragen bij aan de energiebelasting van de aarde. Vier inzichten om die voetafdruk te verkleinen.
Een voetafdruk in het zand. Bron: Pexels.com
Alle rechten voorbehouden
Digitale collecties
Als erfgoedinstellingen beheren we steeds meer digitale data en collecties. Ze worden opgeslagen op servers en zijn te raadplegen op websites, platforms en sociale media. Door het digitale databeheer dragen erfgoedorganisaties ook bij aan de energiebelasting van de aarde. Wat is je digitale ecologische voetafdruk en hoe maak je die zo klein mogelijk?
Binnen het Netwerk Digitaal Erfgoed en de daarin opgezette netwerkgroep Green IT ontstond de wens om na te gaan welke milieu-impact de opslag en het gebruik van digitale collecties heeft. Dit is onderzocht met een casus: het platform Delpher, beheerd door de Koninklijke Bibliotheek (KB) in Den Haag. In Delpher zijn miljoenen gedigitaliseerde teksten uit Nederlandse kranten, boeken en tijdschriften te doorzoeken.
De casestudy werd uitgevoerd door PHI Factory, in samenwerking met de KB en leden van de netwerkgroep. Hij richtte zich vooral op de CO2-impact van de servers waar het platform op draait en op de locatie waar de servers staan, oftewel de infrastructuur rondom de servers. Ook is gekeken naar het gebruik van dit platform, om indirecte broeikasgasemissies van het zoeken en downloaden van de collectie in kaart te brengen. Met de resultaten en aanbevelingen uit het rapport kunnen ook andere erfgoedinstellingen aan de slag om de CO2-voetafdruk van hun digitale collectie onder de loep te nemen en keuzes te maken voor een klimaatbestendige toekomst.
1. Kies voor een gezamenlijk datacentrum als u eigen servers gebruikt.
Servers verzorgen de rekenkracht en opslag die nodig is om een digitale collectie te huisvesten en beschikbaar te stellen. Ze zijn de kern van de CO2-uitstoot. Hier is winst te behalen als u gebruikmaakt van opslag bij een gezamenlijk datacentrum, waar meerdere servers worden gehuisvest en de faciliteiten optimaal zijn (hoge energie-efficiency). In het geval van het platform Delpher bespaart de verhuizing van de servers van de KB naar zo’n datacentrum 196.000 kWh. Dat is het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van 79 gemiddelde huishoudens.
2. Gebruik de Cloud als u geen eigen servers kunt gebruiken.
Voor erfgoedinstellingen die zelf niet in staat zijn hun servers op de meest optimale wijze te benutten, kan cloudopslag een snelle en effectieve manier zijn om de CO2-voetafdruk te verkleinen. Het verplaatsen naar ‘de cloud’ heeft wel een groot nadeel: u weet niet meer waar uw data fysiek zijn opgeslagen. Omdat de clouddiensten aangeboden worden door grote internationale bedrijven, kunnen ze ook op buitenlandse servers staan en hebt u wellicht niet de controle die je zou wensen.
3. Groene elektriciteit zorgt voor een veel lagere CO2-impact dan wanneer u voor grijze (fossiele) stroombronnen kiest.
4. Stuur aan op besparing aan de kant van de gebruiker.
Ook gebruikers zijn zich niet altijd bewust van de CO2-impact van het zoeken naar en downloaden van informatie. Om aan de gebruikerskant het dataverkeer en dus de CO2-impact ervan terug te dringen, kunt u bijvoorbeeld een gedownload object in een lagere resolutie aanbieden. Of geef de gebruiker opties om brede zoekacties (‘doorzoek alles’) te vervangen door meer gerichte zoekacties, en leg uit waarom. Bijvoorbeeld: ‘Kies zo mogelijk eerst de deelcollectie waarin u wilt zoeken. Dat bespaart energie.’ Zo weet de gebruiker dat hij een steentje bijdraagt aan de milieu-impact.
Wilt u meedenken over het vervolg en dit onderwerp op de kaart zetten in uw eigen organisatie? Neem dan contact op met Green IT (info@netwerkdigitaalerfgoed.nl).
Dit artikel is een bewerkte versie van een artikel dat Tamara van Zwol schreef voor Museumpeil 59 – voorjaar 2022 – Over duurzaamheid.
