Succesvolle lobby in de gemeente

Wilt u een lobby opzetten? Hier leest u waar u rekening mee dient te houden.

Veel erfgoedinstellingen zijn (groten)deels afhankelijk van de gemeente. Bijvoorbeeld een heemkundekring die kosteloos gebruik maakt van een pand, of een streekmuseum dat een jaarlijkse subsidie krijgt. Maar een erfgoedinstelling is niet alleen afhankelijk van een gemeente. De instelling kan ook zelf invloed uitoefenen, namelijk door te lobbyen. 

Bij het woord 'lobby' denkt u misschien aan de tabaksindustrie of de landelijke politiek in Den Haag. Maar ook op gemeentelijk niveau kan een lobby impact hebben. Op deze pagina leest u wat de belangrijkste zaken zijn bij een gemeentelijke lobby. 

Vier vragen voor een effectieve lobby

Voordat u een lobby start is het belangrijk de volgende vragen te beantwoorden en uit te werken (een aantal vragen wordt hieronder toegelicht): 

  • Inhoud: Welke belangen spelen er? Welke belangen heeft u? Zijn er medestanders en tegenstanders?
  • Proces: Hoe ziet het beleidsproces eruit? Op welke momenten weegt uw lobby het meest mee? 
  • Medestanders: Met welke organisaties en/of bewoners kunt u samenwerken? 
  • Beslissen: Wie kent u of wilt u leren kennen, die invloed heeft op de beslissing?

Tekst loopt door onder foto.

Twee mensen praten met elkaar over muurkunst. Bron Reshot.

Welke belangen spelen er? 

Het helpt om u goed te verdiepen in alle belangen rondom uw lobby. Welke belangen heeft u? Liggen er belangen in het verlengde van uw lobby? En welke tegenbelangen zijn er? 

Stel, het gebouw van een streekmuseum is toe aan onderhoud. Het is in het belang van het museum dat er vanuit de gemeente geld komt voor een verbouwing. Met de verbouwing wordt het gebouw ook toegankelijk gemaakt voor mensen met een fysieke beperking. Een toegankelijke culturele instelling is in het belang van de plaatselijke zorgintellingen. Zij kunnen benaderd worden om als medestander in de lobby op te treden. Dit geldt ook voor de plaatselijke horeca. Een mooi verbouwd streekmuseum zal meer toeristen naar de gemeente trekken. Maar er zullen ook tegenbelangen zijn. Bijvoorbeeld een politieke partij in de gemeente die juist wil dat er bezuinigd wordt op de erfgoedsector. 

Vier jaren 

De bestuursperiode van een gemeenteraad duurt vier jaar. Voor een lobbyist is het belangrijk om rekening te houden met het onderscheid dat grofweg tussen de vier jaren wordt gemaakt. 

  • Jaar 1: In dit jaar wordt het collegeakkoord opgesteld. Hierin staan de nieuwe plannen voor de komende vier jaar. 
  • Jaar 2: De nieuwe plannen worden opgezet. 
  • Jaar 3: De opbrengst van de plannen wordt 'geoogst'. 
  • Jaar 4: De successen van de plannen worden gevierd. De boodschap die hierbij door het raadslid of de wethouder wordt meegegeven is: "Dit heb ik (of onze partij) bereikt! Stem op mij voor de volgende bestuursperiode!" 
    In het vierde jaar worden ook de verkiezingsprogramma's gemaakt. 

Als lobbyist is vooral het eerste en het vierde jaar belangrijk. In het eerste jaar kan de lobbyist invloed hebben op het collegeakkoord en in het vierde jaar kan hij/zij invloed uitoefenen op het verkiezingsprogramma en de campagneperiode. 

Belangrijke momenten tot aan de gemeenteraadsverkiezingen

Het vierde jaar - het jaar tot aan de gemeenteraadsverkiezingen - verdient een eigen alinea op deze pagina. In dit jaar zijn er voor de lobbyist een paar cruciale momenten. 

  • 9 tot 13 maanden tot aan de verkiezingen: De partijen stellen hun verkiezingsprogramma op. Hierop kan de lobbyist invloed uitoefenen. 
  • 3-9 maanden tot aan de verkiezingen: De verkiezingsprogramma's worden vastgesteld. In deze periode heeft de lobbyist de mogelijkheid een inbreng op het verkiezingsprogramma in te dienen. En heeft hij/zij de mogelijkheid om kleine wijzigingen aan het programma door te voeren door een amendement in te dienen. De indiener mag alleen een amendement indienen wanneer hij/zij lid is van de betreffende politieke partij. 
  • 0-3 maanden tot aan de verkiezingen: Dit is de campagneperiode. Gedurende deze maanden kan de lobbyist vol inzetten op relatiebeheer. Tijdens de campagne zijn raadsleden op zoek naar podia. Dit biedt de lobbyist de kans raadsleden te betrekken bij hun organisatie. Bijvoorbeeld door een erfgoeddebat te organiseren of een werkbezoek. 
  • Maanden na de verkiezingen: De nieuwe raad wordt geïnstalleerd en de coalitieonderhandelingen vinden plaats. Ten eerste werkt de lobbyist aan relatiebeheer door de raadsleden en - wanneer de coalitie rond is - de wethouders te feliciteren. Om invloed op de coalitieonderhandelingen uit te voeren kan de lobbyist een brief of mail sturen, of een werkbezoek organiseren. 

Tekst loopt door onder foto.

Mensen werken in groepjes aan tafels. Erfgoedontmoeting in de Efteling 2016. Fotograaf Ben Nienhuis. Bron Erfgoed Brabant.

Foto BWC Pictures voor Erfgoed Brabant.

Alle rechten voorbehouden

Relatiebeheer

Relatiebeheer is een belangrijk onderdeel van een lobby. Goed contact met ambtenaren en raadsleden is van groot belang. Geef ambtenaren en raadsleden informatie over wat er speelt in het erfgoedveld; nodig ze uit voor een werkbezoek; feliciteer ze met een geslaagd project; etc. 

Wanneer u contact zoekt met een ambtenaar of raadslid is het belangrijk dat uw bedoeling duidelijk is. Ambtenaren en raadsleden hebben weinig tijd - veel raadsleden hebben nog een baan naast hun werk als raadslid. Daarom is het van belang dat de informatie die zij krijgen bondig en duidelijk is. 

Meer informatie

Ook interessant