Museumnorm en Ethische Code
De Museumnorm is het kwaliteitskader voor geregistreerde musea in Nederland. Onderdeel van de Museumnorm is de Ethische Code. De Ethische Code is een vrije vertaling van de ICOM Code of Ethics for Museums uit 2004. De Code is de basis voor de beroepsethiek in de museale sector in Nederland. De Code biedt musea houvast op vlakken waar nationale wetgeving tekortschiet. Bijvoorbeeld aankoopprocedures, veiligheid, restituties en onrechtmatig verkeer van cultureel erfgoed.
Als onderdeel van de Museumnorm hebben alle geregistreerde musea in Nederland de Ethische Code onderschreven. Daarmee hebben zij verklaard de Code als richtlijn voor museaal handelen te aanvaarden. Van museummedewerkers wordt verwacht dat zij bekend zijn met de Ethische Code en deze ook als leidraad gebruiken voor hun handelen. Vind hier meer informatie over de Museumnorm 2020.
LAMO
In de Ethische Code is een paragraaf over het afstoten van collecties opgenomen. De Leidraad Afstoten Museale Objecten (LAMO) is een verlengstuk van deze paragraaf en geeft aan met welke aspecten een museum rekening moet houden bij het opstellen van een afstotingsplan, en hoe dat vervolgens dient te worden uitgevoerd.
In maart 2023 heeft de Museumvereniging de herziene LAMO gepresenteerd. In 2022 richtte de Museumvereniging een speciale werkgroep op om advies te geven hoe de LAMO te herzien (2016). De groep benadrukte dat vertrouwen de basis moet zijn en dat de leidraad dus niet onnodig belemmerend moet werken. Ook werden er inhoudelijke voorstellen gedaan over onder meer over de verruiming van de mogelijkheden tot bulkafstoting, vereenvoudigde afstoting en afstoting aan andere erfgoedinstellingen. In de herziene versie (2023) is er ook aandacht voor afstoting van digitaal materiaal, in serie geproduceerde objecten, natuurhistorische collecties, objecten uit koloniale context en werk van levende kunstenaars. Download hier de herziene LAMO (2023).
Afstotingsdatabase
Een belangrijk onderdeel van het afstotingsproces is dat de organisatie de afstotingsvoornemens op de Afstotingsdatabase publiceert. Ook overheden, heemkundekringen en andere collectiebeherende instellingen kunnen hun voornemens om (een deel van) hun collectie af te stoten op deze website plaatsen. De voorwaarde is wel dat zij dan de LAMO naleven. De gemaakte melding blijft twee maanden op de database staan. In die periode kunnen geïnteresseerde musea contact opnemen met de instelling die de objecten wil afstoten. De website is openbaar, wat betekent dat iedereen kan zien welke objecten voor afstoting in aanmerking komen. Klik hier voor meer informatie over de afstotingsdatabase.
Klik hier voor meer informatie over de Leidraad Afstoten Museale Objecten.