Herbestemming van erfgoed uit nalatenschappen van particulieren

Wat kun je zelf dus al doen als je op zoek bent naar een museum of andere erfgoedorganisatie om bijzondere voorwerpen aan over te dragen?

Veel particulieren hebben bijzondere voorwerpen van overleden familieleden die zij graag zouden willen overdragen aan een museum. Bijvoorbeeld een doopjurkje, een schilderij of kantklotsmaterialen. De medewerkers van Erfgoed Brabant denken graag mee over de vraag in welk museum een voorwerp eventueel zou passen. Het is immers heel fijn dat mensen zich inspannen om een goede bestemming te vinden. Wel is het zo dat alleen op basis van een meegestuurde foto nooit zomaar een oordeel kan worden gegeven. In veel gevallen is het belangrijk om meer informatie over een voorwerp te hebben.  

Een voorbeeld: zomaar een doopjurkje, zonder verdere informatie, opnemen in de collectie, is voor een museum niet zinvol. Als ze dat zouden doen, zouden de musea overvol raken, want er zijn natuurlijk heel veel (ook dezelfde) oude kledingstukken, gereedschappen en huisraad. Bovendien moet een museum een verhaal kunnen vertellen. Een voorwerp wordt dus meestal interessanter als er veel bij te vertellen is, bijvoorbeeld 'wie het heeft gemaakt', 'voor wie het is gemaakt', 'hoe het gebruikt is' en 'waar en wanneer het gebruikt is'. Als er ook nog documenten bij zijn, zoals bijvoorbeeld correspondentie en foto’s, dan krijgt het voorwerp nog meer betekenis. Aanvullende informatie, zoals 'wie heeft het werk aangeschaft', is ook belangrijk voor kunstwerken, zoals een schilderij of een ets. 

Collectiebeleid van het museum

En dan is het natuurlijk afhankelijk van het collectiebeleid van een museum of het in het museum past. Voor een heemkundig museum, dat de geschiedenis van de eigen plaats zichtbaar wil maken, zou een doopjurkje dat in die plaats gedragen is, en bijvoorbeeld ook op foto’s is vastgelegd, interessant kunnen zijn. Terwijl een museum dat zich richt op rituele kleding misschien eerder geïnteresseerd zal zijn als het jurkje, en het verhaal erbij, iets vertellen over de verandering van bijvoorbeeld het doopritueel in de jaren zestig.

En dan nog, zelfs als het voorwerp past binnen het collectiebeleid, kan het zijn dat een museum het toch niet opneemt. Bijvoorbeeld omdat er al meerdere vergelijkbare voorbeelden in de collectie beschikbaar zijn. Of omdat het museum geen geschikte ruimten heeft om textiel goed te bewaren.

Andere erfgoedorganisaties

Soms zal een voorwerp beter passen bij een ander soort organisatie. Zo zijn er bijvoorbeeld voor verschillende ambachten organisaties of netwerken, die zich sterk maken voor het behoud van dat ambacht. Enkele voorbeelden zijn de Stichting Cultureel Erfgoed LOKK (Landelijke Organisatie Kant Kunst) en het Nederlands Gilde van Kunst- Sier en Restauratiesmeden.

Aan de slag

Wat kun je zelf dus al doen als je op zoek bent naar een museum of andere erfgoedorganisatie om bijzondere voorwerpen aan over te dragen?