Nieuwe museumdefinitie van ICOM

Musea wereldwijd verhouden zich tot de internationale museumdefinitie van ICOM (International Council of Museums). In Nederland is de ICOM-museumdefinitie onderdeel van de Museumnorm, een verzameling van uitgangspunten die de geregistreerde musea onderschrijven. Tijdens de General Conference in Praag is op 24 augustus 2022 de nieuwe museumdefinitie aangenomen. De nieuwe formulering luidt:

"A museum is a not-for-profit, permanent institution in the service of society that researches, collects, conserves, interprets and exhibits tangible and intangible heritage. Open to the public, accessible and inclusive, museums foster diversity and sustainability. They operate and communicate ethically, professionally and with the participation of communities, offering varied experiences for education, enjoyment, reflection and knowledge sharing."

Caroline Breunesse is voorzitter van ICOM Nederland en is positief over de nieuwe definitie: "Het is een grote stap voorwaarts dat de nieuwe definitie is aangenomen, omdat er nu naast de kerntaken ook elementen als duurzaamheid, inclusiviteit en samenwerking met de gemeenschap in de formulering zijn opgenomen. Deze definitie wordt wereldwijd door museumprofessionals breed gedragen."

Nederlandse vertaling

ICOM NederlandICOM Belgium FlandersFARO en de Museumvereniging hebben samen gewerkt aan een officiële Nederlandse vertaling die op 11 oktober 2023 is gepresenteerd: 

"Een museum is een permanente instelling zonder winstoogmerk, in dienst van de samenleving, gericht op het onderzoeken, verzamelen, bewaren, interpreteren en tentoonstellen van materieel en immaterieel erfgoed. Musea zijn openbaar, toegankelijk en inclusief en bevorderen diversiteit en duurzaamheid. Ze werken en communiceren ethisch, professioneel en met participatie van gemeenschappen. Musea bieden een verscheidenheid aan ervaringen met het oog op educatie, genoegen, reflectie en kennisuitwisseling."

Proces naar nieuwe museumdefinitie

De nieuwe museumdefinitie is het resultaat van een lang en zorgvuldig proces. Tijdens de General Conference in Kyoto in 2019 is een nieuwe definitie gepresenteerd. Hierover bleek bij de leden geen overeenstemming te zijn en de voorgestelde formulering werd afgewezen. Door veel leden werd deze als te activistisch ervaren.

Besloten werd om een nieuw proces in te starten om tot een nieuwe museumdefinitie te komen. Het proces werd begeleid door de werkgroep ICOM Define. Deze groep presenteerde in december 2020 een route in elf stappen. Deze route kende een doorlooptijd van achttien maanden en leidde tot een definitievoorstel waarover tijdens de General Conference in augustus 2022 is gestemd. 

  • In het voorjaar van 2021 heeft ICOM Nederland de leden gevraagd mee te denken over welke sleutelbegrippen en concepten ze terug willen zien in de nieuwe definitie. Hetzelfde gebeurde in andere nationale comités wereldwijd.
  • Op basis van alle inzendingen stelde ICOM Define in juli 2021 een rapport op.
  • Naar aanleiding van het rapport nodigde ICOM Nederland de leden uit voor een gesprek tijdens twee online bijeenkomsten in augustus 2021. Met de opbrengst van deze gesprekken en van die van andere gesprekken wereldwijd schreef ICOM Define een nieuwe rapport.
  • In november 2021 konden leden feedback geven op het rapport. 
  • Op basis van de feedback heeft ICOM Define vijf definities opgesteld. In maart 2022 zijn de leden hierover in gesprek gegaan en hebben zij twee geselecteerde definities teruggestuurd.
  • In juni 2022 heeft de Internationale Museumraad hét voorstel van een nieuwe ICOM-museumdefinitie gepresenteerd.
  • Op 24 augustus 2022 stemde de internationale museumgemeenschap voor de voorgestelde definitie.
  • Op 11 oktober 2023 is officiële Nederlandse vertaling gepresenteerd. 

Meer over de herziening van de ICOM-museumdefinitie

  • ICOM Nederland

    Bezoek voor meer informatie over de herziening van de museumdefinitie de website van ICOM Nederland.

  • Blog over de ICOM-conferentie in Kyoto

    Olga Van Oost (algemeen directeur FARO) was aanwezig bij de presentatie van de nieuwe definitie in Kyoto (2019) en schreef er een blog over.

  • Koerstafel

    In april 2021 organiseerde Erfgoed Brabant een Koerstafel over de nieuwe ICOM-museumdefinitie. Bekijk hier de opbrengst.

Meer over beleid en organisatie

  • Museumnorm

    De Museumnorm is het kwaliteitskader voor geregistreerde musea in Nederland.

  • Organisatie en Bestuur

    Hoe zorgt u voor een gezonde financiële basis? Welke belanghebbenden zijn er voor uw organisatie? Welke doelen en ambities heeft u?

  • Diversiteit en Inclusie

    Lees hier wat de begrippen diversiteit en inclusie voor Erfgoed Brabant betekenen.

Annette Gaalman

Vragen?

Bel mij op 06 - 52 78 93 97,
of stuur een mail:
annettegaalman
@erfgoedbrabant.nl

Annette Gaalman, medewerker ondersteuning erfgoedveld