Zichtbaar onder de indruk. Dat zijn pabostudenten Bregje, Ilvy, Merve en Luigi wanneer ze luisteren naar het verhaal van Wim Lavrijsen. Hij vertelt ze hoe de regiocanon van de Kempen tot stand is gekomen. En dat is precies de bedoeling van de stageminor cultuureducatie bij Erfgoed Brabant. De stageplek brengt de studenten in aanraking met het erfgoedveld en laat hen ervaren wat er allemaal speelt. Het Kempenmuseum de Acht Zaligheden in Eersel is onderdeel van het speelveld waarin deze studenten hun toekomstige rol als Interne Cultuurcoördinatoren (ICC-er) onderzoeken.
Kritische houding
"We hadden er niet aan gedacht om voor onze minor naar het Kempenmuseum te gaan" vertelt Bregje. De ontmoeting met deze gastvrije Eerselse erfgoedlocatie was dan ook een verrassend onderdeel van de stageopdracht. De studenten onderzochten hoe de kenmerkende aspecten van het geschiedeniscurriculum aanwezig zijn in de nieuwe Kempencanon. Die regiocanon is door een groep ijverige erfgoedwerkers uit verschillende Kempische dorpen en het Kempenmuseum opgezet.
Vanuit een kritische houding geven de studenten advies aan de tekstschrijvers. Ze blijken daarbij ook niet vies van een stevig stuk zelfreflectie. "Het schrijven van een canon is niet zo makkelijk als we denken" vertelt Bregje. "Vanuit onze onderzoeksopdracht zijn we kritisch maar we kennen de processen uit het veld niet. Wim gaf ons inzichten in waarom bepaalde keuzes zijn gemaakt." Die keuzes zijn niet alleen op educatieve doeleinden gebaseerd, maar bijvoorbeeld ook sterk afhankelijk van historische bronnen die voorhanden zijn.
Combineren van vakken
Enthousiast waren de studenten over de uiteenzetting van Judith Kerssemakers - manager van het museum - om het museum in de toekomst inclusiever, toegankelijker en diverser te maken. De Kempencanon is daarvoor bij uitstek een goed middel, wanneer je het bijvoorbeeld combineert met vraagstukken rondom maatschappelijke ontwikkelingen of burgerschap. Dat is volgens Bregje geen probleem: "Als ik aan erfgoed denk, denk ik aan het combineren van vakken! Erfgoededucatie is goed te koppelen aan vakken als geschiedenis, kunst, dans en drama." Merve herkent de brede inzetbaarheid in het onderwijs, en vult aan: "Juist de vertaalslag die je bijvoorbeeld met de regiocanons naar de lokale situatie kun maken - het omgevingsonderwijs - vind ik waardevol."
De tekst loopt door onder de afbeelding
Judith Kerssemakers laat de studenten het museum zien. Foto: Erfgoed Brabant
Culturele vermogens inzetten
Een vraag van Judith zet de studenten aan het denken. Wat kan het museum voor hun stageopdracht betekenen? Ilvy, zelf een Eerselse, wil weten hoe het museum in haar educatieve opdrachten aandacht besteedt aan de culturele vermogens van cultuureducatie. Deze vermogens beschrijven in concreet gedrag de onderzoekende, creërende en reflecterende vaardigheden die kinderen laten zien tijdens een les cultuureducatie.
In een museumles zijn ze een handig hulpmiddel bij het vormgeven en verantwoorden van een programma. Ilvy is inmiddels als een echte 'ICC-er in de dop' de uitdaging aangegaan om bij de museumles van het project Overgisteren de culturele vermogens te definiëren. Ze gaat daarvoor een les bijwonen om de leerlingen te observeren.
Interne Cultuurcoördinator
Wanneer de minor met goed gevolg is afgerond zijn de studenten Interne Cultuurcoördinator. Een stage bij Erfgoed Brabant past heel goed in de minor. "Erfgoed Brabant bekijkt de situatie namelijk als een ICC-er" vertelt Luigi. "De stage is een ideaal uitgangspunt voor mijn ontwikkeling, waarin ik de praktijk kan verbinden aan mezelf en de theorie. We waren in onze stageopdracht al wat verder ingegaan op de rol van de ICC-er, voordat we naar het Kempenmuseum gingen. Ik kon er vanuit een goed voorbereide blik naar kijken. En het is een mooie manier om nieuwe instanties te leren kennen en je netwerk uit te breiden."
Zijn medestudenten knikken instemmend. Ze zijn het er over eens dat de stage hen helpt om uit de comfortzone te komen. "Iedereen staat open voor contact. Mensen willen met je meedenken." Een belangrijke voorwaarde is volgens de studenten dat je je openstelt voor erfgoed. Wie dat doet wordt flink ondergedompeld in uiteenlopende vaardigheden en kennis die je als ICC-er nodig hebt om tot goede erfgoed- en cultuureducatie te komen. Gegarandeerd succes, "Er is tenslotte meer erfgoededucatie in het onderwijs te vinden dan ik dacht!" belsuit Ilvy met een knipoog.
Met dank aan Bregje, Ilvy, Merve en Luigi. Studenten van de minor cultuureducatie van Fontys Pabo Eindhoven en 's-Hertogenbosch.